Το παρακάτω άρθρο κυκλοφορεί ελεύθερα σε πολλά σάιτ και είναι αποκαλυπτικό σε ότι αφορά την διατροφή μας με ορισμένα προϊόντα που παράγονται στον τόπο μας.
Δεν έχουν όλα τα προϊόντα πρόβλημα αλλά ορισμένα που μεγαλώνουν σαν βολβοί και είναι κάτω από την επιφάνια του χώματος.
Ο Ασωπός και ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής Οινοφύτων και Θηβών είναι αποδεδειγμένα επιμολυσμένος με ανθρωπογενή βαρέα μέταλλα. Εξασθενές χρώμιο Cr (VI), κοβάλτιο (Co), νικέλιο (Ni), βάριο (Ba) και μαγγάνιο (Mn) ανιχνεύονται στο νερό σε επίπεδα πάνω από κάθε νομικό όριο και αυτά τα βαρέα μέταλλα μπορούν να επιμολύνουν τα τρόφιμα-βολβούς (καρότο, πατάτα και κρεμμύδι). Ανάλογα φαινόμενα ρυπασμένου υδροφόρου ορίζοντα και επιμόλυνσης της εκεί αγροτικής παραγωγής παρατηρείται εδώ και 12 μήνες στη Μεσσαπία στην Εύβοια.
Οι μετρήσεις το επιβεβαιώνουν δραματικά, π.χ. το Ni είναι 1600 μg/*kg *(Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 17.5.2009) με ανώτατη αναφερόμενη τιμή στην βιβλιογραφία τα 160 μg/kg. Με άλλα λόγια τα καρότα Θηβών έχουν νικέλιο 1000% πάνω από τα καρότα με τα μέγιστα επίπεδα νικελίου σε όλη την υφήλιο.
Στα εργαστήρια Χημείας Τροφίμων και Αναλυτικής Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) έχει ξεκινήσει εδώ και 2 χρόνια ερευνητικό πρόγραμμα για την πλήρη ανάλυση των πιο σημαντικών βαρέων μετάλλων σε όλα τα τρόφιμα-βολβούς* που προέρχονται από την Θήβα και την Μεσσαπία. Οι μέχρι τώρα μετρήσεις (καρότα με συγκέντρωση Ni 595 μg/ kg και κρεμμύδια με συγκέντρωση Ni 550 μg/kg, Athens News, 20.3.2009 >) δείχνουν ένα μεγάλο διατροφικό πρόβλημα. Για το νικέλιο η ανεκτή ημερήσια πρόσληψη είναι 200 μg για παιδιά μέχρι 3 ετών, 300 μg για παιδιά 4-8 ετών, 600μg για παιδιά 9-13 ετών και 1000 μg για άτομα μεγαλύτερα των 13 ετών.
Η παιδική διατροφή διαφέρει ουσιαστικά από αυτή των ενηλίκων σε τρία πολύ βασικά σημεία. Τα παιδιά στην ανάπτυξη είναι πολύ πιο ευάλωτα στην περιβαλλοντική τοξικότητα, έχουν μεγαλύτερες ανάγκες για καθαρή, ποιοτικά αναβαθμισμένη τροφή πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία τα οποία είναι ισορροπημένα μεταξύ τους σε αναλογίες και έχουν πιο ευαίσθητο γαστρεντερικό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει μόνο σημασία τι, πως και πότε θα τρώνε την τροφή τους αλλά εξίσου σημαντικά τι πρέπει να αποφεύγουν πάση θυσία για να εξασφαλίσουν όχι μόνο ένα γερό αμυντικό σύστημα και να προλάβουν πιθανά παθολογικά συμπτώματα αργότερα στην ενηλικίωση.
Με δεδομένη την πρόσληψη νικελίου μέσω της συνολικής διατροφής (και όχι μόνο μέσα από τα τρόφιμα-βολβούς), τα τρόφιμα-βολβοί από την Θήβα είναι μια «πλούσια» πηγή νικελίου, ίσως πέρα του δέοντος! Πρέπει να σημειώσουμε ότι υψηλά επίπεδα νικελίου προκαλούν π.χ. αλλεργίες και δερματίτιδες και τέτοια περιστατικά παρατηρούνται ήδη στην Μεσσαπία! (για να μην αναφερθούμε στις μακροχρόνιες επιπτώσεις που οδηγούν σε εκφυλιστικές παθήσεις)
Είναι πλέον φανερό ότι τα βαρέα μέταλλα περνούν από το νερό στα τρόφιμα! Αν και η μέχρι σήμερα νομοθεσία δεν θεσπίζει ανώτατα όρια για το Cr και το Ni στα τρόφιμα, πόσο ασφαλή είναι τα τρόφιμα της περιοχής με τόσο αυξημένα επίπεδα βαρέων μετάλλων; Υπάρχει τεράστιο έλλειμμα επιστημονικών δεδομένων και υπεύθυνης πληροφόρησης των αγροτών και των καταναλωτών. Μόνο αν αναλύσουμε και συσχετίσουμε τα επίπεδα των βαρέων μετάλλων στο νερό των γεωτρήσεων, στο έδαφος των χωραφιών όπου παράγονται τα τρόφιμα-βολβοί καθώς και στα τελικά τρόφιμα μπορούμε να πληροφορήσουμε αξιόπιστα και υπεύθυνα τους αγρότες και τους τελικούς καταναλωτές. Κάτι που θα έπρεπε να είχε κάνει η συντεταγμένη πολιτεία εδώ και τρία χρόνια που γνωρίζει την ύπαρξη βαρέων μετάλλων στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής.
Αντιλαμβάνεστε επίσης ότι το θέμα δεν είναι να στοχεύσουμε και να δαιμονοποιήσουμε 'κάποιες' αγροτικές περιοχές. Ο στόχος είναι με αφορμή αυτές τις μελέτες να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας, φορείς και καταναλωτές , τι συμβαίνει σε μεγαλύτερη κλίμακα και τι τελικά επιλέγουμε να καταλήγει στο πιάτο μας. Είναι άμεση ανάγκη να συνεργαστούμε οι επιστήμονες και οι αγρότες ώστε να πάψουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Εδώ, διακυβεύεται η Δημόσια Υγεία και το μέλλον των παιδιών μας.
Πηγές/επιμέλεια: Γιάννης Ζαμπετάκης επίκουρος καθηγητής Χημείας Τροφίμων και Lead Auditor (HACCP, ISO), Tμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών G.Lekakis ND, G.Maltezos, ενεργειολόγος-μηχανικός.